GARWOLIN HISTORIA – LEGENDY

Praca zbiorowa uczennic i uczniów klasy IIa Państwowego Gimnazjum w Garwolinie. Rysunki wykonała Furmanik Wiesława – Garwolin 1946 rok.

Skład klasy IIa w roku szkolnym 1945/46:

Banaszkówna

Michalik

Białecka

Michalski

Budzyńska

Osiakówna

Celińska

Ostolski

Domarecka

Pałyskówna

Dzwonkowska

Pawliszewski

Furmanikówna

Piątkowski

Furmanik

Piesio

Jarosławska

Pobożówna

Jaworski

Płoński

Jasiński

Pytlarczykówna

Jończykówna

Rozbicki

Korwecka

Rusznicówna

Kuberówna

Rękawkówna

Lernaciński

Rękawek

Lipa

Sikorska

Majewski

Świesiulski

Maszkiewicz

Trzpilówna

Miętusówna

Walendówna

Muchówna

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE GARWOLINA

Garwolin jest niewielkim miastem powiatowym w województwie warszawskim; leży na 21° 38’ długości geograficznej wschodniej i 51° 54’ szerokości geograficznej północnej. Położenie jego nad poziomem morze jest niskie, ponieważ leży w dolinie rzeki Wilgi, która bezpośrednio wpada do Wisły, a długość jej wynosi 71 km. Odległość miasto od Warszawy wynosi szosą 61 km., a koleją 57 km. (do stacji kolejowej 4,5 km). Garwolin jest położony w przejściowym pasie klimatycznym, który charakteryzuje się dość długimi zimami, niezbyt gorącymi latami i średnią ilością opadów. Powietrze jest niezdrowe i wilgotne z powodu dużej ilości błot i bagien w okolicy. W pobliżu miasta są pokłady aluwialne rud błotnych.
W powiecie garwolińskim najczęstszymi glebami są bielice i piaski; spotykamy tu również czarnoziem bagienny i ziemię gliniastą. Na tej glebie najlepiej udaje się żyto, owies, ziemniaki, koniczyny, w mniejszej ilości pszenica i jęczmień. Naturalną szatę roślinną stanowią duże obszary dość dobrych łąk. Lasów wyłącznie szpilkowych spotykamy tu niewiele, ponieważ sosna lubi gleby suche. Najbliższy las oddalony jest od Garwolina o 3 km. Ludność miasta liczy 7485 mieszkańców; dzieli się ono na kilka grup. Największą z nich stanowią drobni rolnicy, drugą dość liczą-rzemieślnicy. Głównym rzemiosłem uprawianym na szeroką skalę jest kuśnierstwo. Wszystkie rzemiosła zorganizowane są w cechy. Trzecią z kolei warstwą ludności są urzędnicy, których w mieście jest dość dużo, dlatego iż Garwolin jako miasto powiatowe posiada sporą ilość urzędów. Czwartą i ostatnią ludność stanowią kupcy. Prócz kilku warsztatów mechanicznych Garwolin nie posiada większych obiektów przemysłowych. W powiecie garwolińskim znajduje się kilka gorzelni, tartaków, cegielniei huta szklana. Życie kulturalne stoi bardzo nisko. Przed wojną także nie kwitło jak należy, ponieważ każdy, kto chciał mieć jakąś rozrywkę kulturalną, udawał się do Warszawy. Żywotność handlowa wzmogła się dopiero po wojnie. Mieszkańcy są zupełnie pozbawieni urządzeń zmierzających do wygód. Głównymi ulicami Garwolina są: Kościuszki, Senatorska i Długa. W ogóle miasto posiada 32 ulice, w tym kilka niebrukowanych. Jest jeden duży kościół i kapliczka dla umarłych na cmentarzu.
HISTORIA GARWOLINA

Garwolin leży w dawnej ziemi czerskiej. W 1423 miasto zostało zorganizowane na sposób zachodni, czyli otrzymało tak zwane prawo magdeburskie od książąt mazowieckich. Nadanie tego prawa nazywało się lokacją miasta. Na podstawie prawa magdeburskiego miasto mogło posiadać własny samorząd i urzędy; ustalone były opłaty, a zarząd miasta stanowili ławnicy z wójtem na czele. Garwolin od tej chwili był starostwem niegrodowym. Posiadał je w roku 1771 Stanisław Bieliński i opłacał do skarbu królewskiego kwarty złotych polskich 1707 gr. 29, hyberny złotych 1687 gr. 21. W archiwum miejskim do wybuchu wojny w roku 1939 było przechowywane 26 potwierdzeń i nowych nadań królów polskich. W XVI w. podstawą dobrobytu mieszkańców był wyrób piwa i rzemiosło. Świadczy o tym lustracja królewska w roku 1564, która wykazała, że po stronie królewskiej było 266 domów mieszkalnych, 63 browary, 38 piekarzy, 28 prasołów, czyli handlarzy soli, 24 krawców,22 kowali i ślusarzy, 9 kuśnierzy, 7 czapników i jeden złotnik. Najazdy szwedzkie, w XVII niszczą miasto. Lustracja w roku 1660 wykazuje 250 placów po spalonych domach, a tylko 50 domów i zaledwie 7 browarów. W 1820 r. miasto posiadało sąd pokoju, urząd miejski i pocztę. W roku 1827 były tu 152 domy i 812 mieszkańców. W r.1861 było 160 domów ( 3 murowane ) i 1950 mieszkańców ( w tej liczbie 656 żydów ). Od r.1866, gdy Garwolin stał się powiatem, miasto zaczęło się rozwijać a zwłaszcza wtedy, gdy zostało połączone koleją Warszawa-Lublin. W r.1881 Garwolin ma 2350 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wiadomości o stanie kulturalnym miasta przedstawiają się w sposób następujący. Szkół średnich w mieście i powiecie nie ma wcale, początkowych w całym powiecie jest 39 i 4 kantoraty ewangelickie. Pierwszy kościół parafialny był drewniany i zbudowany w roku 1446. Spłonął on w 1825 r. Drugi kościół już zbudowany w 1839 r. Kościół ten był mały, więc przystąpiono dzięki energii władz duchownych w roku 1890 do budowy dużego kościoła w stylu wczesnego baroku. Kościół ten przetrwał do czasów obecnych. Wincenty Łukasiewicz malował główny obraz. Sklepienie wykonał Lebiediew, a krucyfiks w bocznym ołtarzu rzeźbił Panasiuk. Podczas wojny polsko-niemieckiej w roku 1939 Garwolin w większej swej części spłonął. Pewnym uszkodzeniom uległ również kościół. Przez kilka lat okupacji niemieckiej Garwolin powoli dźwigał się z upadku. Budowano jednak tylko drewniane domy i małe budki. Podczas wojny niemiecko-sowieckiej w r. 1944 część miasta znów uległa zniszczeniu. Teraz ( w roku 1946 ) Garwolin powoli odbudowuje się.
LEGENDY

Kiedyś, kiedyś, na początku istnienia Garwolina wokół niego rosły stare, wysokie drzewa. Na nich gnieździły się liczne stada gawronów, od których nazwano tę mieścinę Garwolinem. Zbiegiem czasu, gdy Garwolin stał się miastem, gawrony wystraszone ruchem miejskim nie zamieszkiwały już starych, szumiących drzew. Uciekły do jakiejś innej, spokojnej wioski. Po pewnym czasie Garwolin zaczął rozwijać się. Miał dużo rzemieślników i rękodzielników. Między innymi górowali liczni garbarze. Wtedy to właśnie nazwa miasta została zmieniona na Garbolin. W jaki sposób Garbolin stał się Garwolinem, o tym legenda już nie mówi.

Niebawem zamieścimy kolejne części opracowania.

Legenda o Czarownicy – zamieszczona już kiedyś na naszym portalu
Legenda o Wędrujących Dzwonach
Legenda o Zapadniętym Kościele
Garwolin w Przyszłości

Histroię i Legendy przepisała Marysia Kowalczyk
Udostępnił: W. Szczegot

20150629_162611_resized 20150629_162640_resized

20150629_162653_resized

20150629_162659_resized

20150629_162709_resized

Podziel się tym ze znajomymi! Poinformuj ich o garwolin.org

5 thoughts on “GARWOLIN HISTORIA – LEGENDY

    1. Prawdopodobnie chodziło o kościół św. Anny przy Sienkiewicza. Ale to tylko legenda i nie można brać jej na poważnie, choć zawsze jakieś źdźbło prawdy może być…

Skomentuj admin Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *