15 minut na stacji Garwolin

Ta historia dotyczy 15 minut, między godz. 22.11 a 22.26, w dniu 1 listopada 1925 r. Tego dnia na stacji Garwolin zatrzymał się pociąg specjalny nr 920 przewożący zwłoki Nieznanego Żołnierza w drodze ze Lwowa do Warszawy, gdzie następnego dnia zostały uroczyście złożone w Grobie Nieznanego Żołnierza.

Przypomnijmy pokrótce tę historię. Na początku 1925 r. Rada Ministrów postanowiła zbudować pomnik ku czci wszystkich poległych za ojczyznę. Miał on mieć formę Grobu Nieznanego Żołnierza, a jego lokalizacja jest nam wszystkim bardzo dobrze znana. W drodze losowania wybrano pobojowisko i cmentarz, z którego zostaną pobrane zwłoki niezidentyfikowanego żołnierza. Jadwiga Zarugiewicz, matka żołnierza, który nie wiadomo gdzie jest pochowany, wybrała trumnę – jedną z trzech z ciałami żołnierzy ekshumowanych z Cmentarza Obrońców Lwowa. Trumna ta została z wielkimi honorami przewieziona najkrótsza trasą do Warszawy, tzn. przez Garwolin, a następnie złożona w grobie w kolumnadzie Pałacu Saskiego. Cała uroczystość została bardzo dokładnie zaplanowana i zapisana w specjalnym ceremoniale. Szczegółowo również uregulowano sposób przewozu zwłok Nieznanego Żołnierza. O transporcie trumny wiemy następujące rzeczy:

Kurjer Warszawski, 28 października 1925, nr 301

Kurjer Warszawski, 2 listopada 1925, nr 306

Bezpośredni obserwatorzy tego wydarzenia na stacji Garwolin opisali to tak:

Polska Zbrojna, 3 listopada 1925, nr 302

Ziemia Lubelska, 4 listopada 1925, nr 267

Dziennik Wileński, 3 listopada 1925, nr 252

Wyzwolenie, 8 listopada 1925, nr 45

Fotografia Grobu Nieznanego Żołnierza autorstwa Mariana Fuksa. Artykuły z „Kurjera Warszawskiego” zostały pobrane z eBiblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Ich oryginały znajdują się Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. Artykuły z „Polski Zbrojnej”, „Ziemi Lubelskiej”, „Dziennika Wileńskiego” i „Wyzwolenia” zostały pobrane z Polony. Ich oryginały znajdują się w Bibliotece Narodowej.