Żubry na Ziemi Garwolińskiej

W książce Mikołaja Reumanna pt. Gospodarstwo łowieckie z historyą starożytną łowiectwa polskiego (Warszawa 1845) znaleźliśmy taki oto fragment świadczący o obecności żubrów na Ziemi Garwolińskiej:

Żubr tak nazwany od Polaków, od dawnych Germanów Wysent, od Rzymian i Greków Bison, był mieszkańcem lasów Europy (1), obecnie zaś tylko jednej puszczy białowieżskiej w gubernii Grodzieńskiej. że zwierz ten znajdował się w naszych lasach, żadnej niepodpada wątpliwości, bo to stwierdzają piśmienne dowody, jak równie często w lasach, mianowicie gubernii Augustowskiej napotykane rogi, głowy i inne części tego zwierza (2); dłużej się tu nawet trzymał, oraz był liczniejszy jak w innych guberniach królestwa, gdzie XIV już wieku, dość był rzadki, mianowicie w Krakowskiem, Kaliskiem i Mazowieckiem. Ponieważ żubr tylko w niektórych przebywał puszczach, polowanie na niego od niepamiętnych czasów tylko panującym było dozwolone, jak o tem przekonywają nas różne ustawy z owych wieków w tym względzie wydane (3) .

(1) Żubry znajdowały się w różnych wiekach w następujących krajach:

a) W górach Peońskich i Arkarnańskich, czyli w Macedonii i północnej Grecji, za czasów Herodola, Arystotelesa, Pliniusza i Pauzaniasza.

b) W hercyńskich górach Germanii, za Cezara; w Wogezach i Ardenach (w puszczy, w której później był klasztor Św Huberta) w VI i VII wieku, według Grzegorza biskupa Turoneńskiego.

c) W Karpatach, Multanach i Siedmiogrodzkiej ziemi, do XVIII wieku, podług Kantemira. Wszakże w roku 1815 złapano żubra w Siedmiogrodzkiej ziemi, i posłano go do Szenbrunskiej menażeryi.

d) W podlasiu pomiędzy Garwolinem i Osiekiem podług Aldrowandego.

e) W mazowszu nad Bzurą i Rawą, pomiędzy Błoniem, Sochaczewem, Bolimowem, Mszczonowem, blisko Wiskitek, aż do roku 1637, podług Kromera i Jostona (Joston umarł w Śląsku 1675 roku). Jego Historya naturalna: de quadrupedibus, wydana w roku 1657, Amslelodomi.

f) W lasach nad Niemnem w dzisiejszej gubernii Augustowskiej; w Prusach przy Tapiaw i Gerdauen nad jeziorem Banklis, nad zatoką Kurońską, Preglem i Allą, aż do początku XVIII wieku; podług Henneberga, Hartknocha i Rzączyńskiego.

g) W Grodzieńskiem, przy spływie Narewki z Narwią, w puszczy białowieżskiej do dziś dnia; jako też w górach Kaukazkich, czyli w górach wielkiej Kabardyi, podług Eichwalda.

Żubr
Źródło: M. Reumann, Gospodarstwo łowieckie z historyą starożytną łowiectwa polskiego,Warszawa 1845.

Ulises Aldrovandi (1522-1605) – włoski humanista, lekarz i przyrodnik.

Fragment książki pobrano z Polony.

Podziel się tym ze znajomymi! Poinformuj ich o garwolin.org

2 thoughts on “Żubry na Ziemi Garwolińskiej

  1. Zamieszczony obraz bardziej przypomina Bizona niż Żubra. Istnieją też informacje o występowaniu tura (Bos taurus) w okolicy Garwolina: „Tarandum igitur esse existimo feram, quam Poloni Tur vel Thuronem appellant. Invenitur in una solum parte regni Polonici, in ducatu Masovie inter Oszezke et Garvolijn …”.

Skomentuj Anna Ogonowska Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *