Wielu z Was zapewne nie raz przechodziło na garwolińskim cmentarzu parafialnym obok mogiły Juliana Mazarakiego. Na obelisku widnieje napis „Ś.P. Julian Mazaraki b. obywatel ziemski b. major b. wojsk polskich kawaler orderu „virtuti militari” ur. 1801 um. 1897”
Tak naprawdę Julian Jan Kazimierz trojga imion Mazaraki, urodził się w 1801[1] roku w Gowarczowie, rodzicami jego byli Michał Mazaraki i Tekla Mazaraki z d. Dunin. „Grzmią pod Stoczkiem armaty, Błyszczą białe rabaty. A Dwernicki na przedzie, na Moskala sam jedzie.” Pieśń ta stała się niezwykle popularna wśród powstańców z 1831 r. A z tych armat strzelał nie kto inny jak, major artylerii Julian Mazaraki. W grudniu 1830r., już po wybuchu powstania listopadowego, rozpoczął służbę wojskową w trzecim dywizjonie 1 pułku ułanów. Z korpusem Dwernickiego przeszedł cały szlak bojowy, walczył pod Nowa Wsią, pod Boremlem na Wołyniu, gdzie dowodził 3. plutonem w 5. szwadronie 1. pułku ułanów, a następnie razem z korpusem przeszedł do Galicji. Po przedostaniu się do Królestwa Polskiego uczestniczył w walkach z oddziałami rosyjskimi. W bitwie pod Stoczkiem zasłynęła polska artyleria. O jej wartości bojowej i moralnej, okazanej w czasie tej bitwy, najlepiej pisał w raporcie do ks. Michała Radziwiłła, naczelnika powstania sam gen. Dwernicki: „Ogień był nadzwyczaj szybki i skuteczny, iż kilka dział nieprzyjacielskich demontował. Zimnej krwi na ogień armatni, zapału prawie nadludzkiego, iż niczem nieporównanej odwagi tak dawnych żołnierzy, jako też nowo zaciężnej młodzieży ani opisać, ani wyobrazić sobie dokładnie niepodobna. Oficerowie wszyscy z bezprzykładnym męstwem szeregi swe prowadzili”. Julian Mazaraki, za swoje męstwo, został odznaczony Krzyżem Wojennym Virtuti Militari.
22 maja 1834 roku Julian Mazaraki w kościele pw. Św. Jana w Warszawie poślubił Apolonię Julię Karolinę trzech imion Szturm[2], córkę Wilhelma i Apoloni z d. Napiórkowskiej, zamieszkałą w Warszawie przy ul. Senatorskiej pod numerem 460. Na ślubie świadkami byli Andrzej Ziegler, kupiec warszawski i Ignacy Hordliczka, który wtedy był fabrykantem octu i szkła, zamieszkałym w Warszawie na ul. Świętojerskiej pod numerem 1771. Julian Mazaraki był wtedy 31-letnim kawalerem – dziedzicem wsi Kotuszów, a jego żona 16 lat mających skończonych, była panną. P ślubie mieli córkę Joannę Julię Klarę trzech imion Mazaraki urodzoną w 1835 roku w miejscowości Klonowo w par. Skrzyńsko.[3] Kolejna ich córka Józefa, urodzona w 1837 roku, poślubiła Edwarda Hordliczkę synowca Ignacego Hordliczki[4], syna brata Ignacego, Antoniego Hordliczki i Józefy z d. Felber. Kolejna córka Helena urodzona w ok. 1839 roku wyszła za Hipolita Damazego dwóch imion Chrostowskiego h. Ostoja. Czwarta córka Zofia, ur. ok. 1845 roku wyszła za Albina Emanuela Ambrożego trzech imion Fiedlera. Piąta córka Bronisława Emilia dwóch imion wyszła za Ludwika Rocha dwóch imion Chełmińskiego h. Nałęcz.[5]
W zbiorach Andrzeja Czyżewskiego znajduje się świadectwo wydane dnia 15/27 sierpnia 1841 roku wg. którego komisja Heroldii Królestwa Polskiego na posiedzeniu w dniu 28 września/10pażdziernika 1840 roku potwierdziła to że Julian Jan Kazimierz trojga imion Mazaraki jest Szlachcicem Królestwa Polskiego herbu Newlin wraz z potomstwem obojga płci.
Zdjęcie wykonane w Hucie Czechy w Trąbkach przed 1897 rokiem.
1. Julian Mazaraki
3. Edmund Mazaraki, syn Juliana
4. Stanisław Hordliczka
7. Franciszek Eisner
9. Józefa Hordliczka z d. Mazaraki
12. Ludmiła Eisner z d. Hordliczka, córka Edwarda i Józefy
Julian Mazaraki na starość osiadł w Trąbkach – Huta Czechy i tam zmarł 23 stycznia 1897 roku w wieku 96 lat. Pochowany został na garwolińskim cmentarzu parafialnym w mogile: sektor nr 6 rząd nr 2 grób nr 13. W indeksach opracowania Sebastiana Jędrycha „Ludzie Garwolina i okolic 1610-1945” z 1897 roku, znajdujemy zgon Juliana „28. Czechy. Mazarski[6] Ludwik (96) – były major wojsk polski, posiadacz orderu Virtutti Militari, wdowiec po Julii ze Stummów – rodz.: Michał i Tekla Dunin.”. Żona Juliana, Apolonia Julia Karolina trzech imion Mazaraki z d. Szturm zmarła 27 marca 1871 roku i pochowania została na Cmentarzu Stare Powązki w kwaterze 163, rząd 6, miejsce 10. W mogile na garwolińskim cmentarzu parafialnym, wraz z Julianem spoczywa również Edmund, inskrypcja mówi że urodził się w 1846 roku, a zmarł w 1893 roku. Z indeksów Sebastiana Jędrycha dowiadujemy się że Edmund zmarł w 1894 roku[7], to syn Juliana: „6. Trąbki. Mazarski[8] Edmund (47) – pozostawił po sobie żonę Wandę z Grabowickich (Józefę Grabowską?) – rodz.: Julian i Julianna Sturm.”
Opr. Krzysztof Kot
kontakt@ garwolin.org
Na podstawie informacji, dokumentów i zdjęć udostępnionych
przez Andrzeja Czyżewskiego z Archiwum Rodziny Hordliczka z Huty Czechy – Trąbki.
[1] M.J. Minakowski: Wielka Genealogia Minakowskiego, wielcy.pl podaje datę 1802 r.
[2] Pisano również Sztum, Stum, Sturm
[3] Geneteka.genealodzy.pl [dostęp 10.08.2021r.]
[4] Ignacy Hordliczka i jego żona Krystina Szarlotta z d. Neuman nie mieli dzieci
[5] Wielcy.pl [dostęp 10.08.2021r.]
[6] Błąd w opracowaniu, powinno być Mazaraki
[7] Nie tak jak na inskrypcji nagrobnej 1893, chyba że śmierć miała miejsce w 1893 roku, a akt zapisano w styczniu 1894 roku – potrzebny wgląd do pełnego aktu zgonu.
[8] Błąd w opracowaniu, powinno być Mazaraki