Alojzy Szary (1885-1971)

Alojzy Szary (1935 r.)

Urodził się 4 stycznia 1885 roku w Pantalowicach w pow. przeworskim. Jego ojcem był Jan, a matką Seweryna z Wójcikowskich. Po ukończeniu 5 klas szkoły powszechnej, w latach 1898-1901 uczęszczał do Gimnazjum Filologicznego w Jarosławiu, gdzie ukończył dwie klasy. Po dwuletniej przerwie wstąpił do Seminarium Nauczycielskiego w Rzeszowie. W roku 1909 złożył egzamin dojrzałości. Pierwszą posadę nauczycielską otrzymał 15 kwietnia 1910 r. w miejscowości Albigowy w pow. łańcuckim, gdzie pracował do 30 czerwca 1913 r. W 1912 roku przed komisja egzaminacyjną w Przemyślu złożył egzamin praktyczny. Pracował następnie w tym samym powiecie w Laszczynach, Zalesiu i Żołyni. Przerwą w pracy nauczycielskiej były lata 1915-1918, kiedy, początkowo jako podoficer armii austriackiej, w czasie I wojny światowej odbył kampanię wojenną w Serbii i na froncie włoskim nad rzeką Piawą. W 1916 roku ukończył w Koszycach na Węgrzech 6-miesięczny kurs oficerski. W chwili upadku państw centralnych, zgłosił się jako ochotnik do nowo powstającego Wojska Polskiego, w którym od 1 listopada 1918 r. do 1 lipca 1919 r. pełnił obowiązki zastępcy szefa kancelarii ewidencyjnej w 45. Pułku Piechoty w Przemyślu w czasie walk z Ukraińcami. W okresie od 1 stycznia 1920 r. do 31 sierpnia 1921 roku był kierownikiem 7-klasowej Szkoły Rozwojowej w Białobrzegach nad rz. Pilicą.

Pierwszą pracą jaką podjął Alojzy Szary w powiecie garwolińskim było stanowisko kierownika 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Żelechowie, gdzie pracował od 1 września 1921 r. do 31 sierpnia 1938 roku. W Żelechowie prowadził ponadto wieczorowe kursy dla dorosłych, był czynnym członkiem w organizacjach społecznych; Spółdzielni, Ochotniczej Straży Pożarnej, LOPP, PCK. Uruchomił też pierwszy w powiecie garwolińskim Niedzielny Uniwersytet Ludowy i był jego kierownikiem. Podczas pracy w Żelechowie w roku szkolnym 1927/28 ukończył w Warszawie Wyższy Kurs Nauczycielski na wydziale humanistycznym. Odznaczony został medalem 10-lecia Odzyskania Niepodległości. Następnie od 1 września 1938 r. pracował jako kierownik 7-klasowej Szkoły Powszechnej nr 1 w Łaskarzewie. W Łaskarzewie otrzymał nominację na Członka Komisji Egzaminacyjnej nauczycieli przy egzaminach praktycznych. W lutym 1939 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasług. W mieście Łaskarzewie zastała go II wojna światowa i właśnie tutaj stracił 17 września 1939 roku, podczas walk o Łaskarzew, żonę Marię – również nauczycielkę w szkole w Łaskarzewie i dwie córki, starsza była studentką Uniwersytetu w Warszawie, a młodsza uczennicą 1 klasy licealnej w Lublinie. Zabite zostały pociskiem artyleryjskim. Trzecia córka – najmłodsza – została ranna w lewą rękę i miała urwane trzy palce. Żona i dwie córki zostały pochowane na cmentarzu w Łaskarzewie. Dom Alojzego spalił się wraz z całym wyposażeniem. Podczas okupacji prowadził w Łaskarzewie tajne komplety dla uczniów VI i VII klasy z programem pełnej szkoły z historią i geografią. Po ich ukończeniu uczniowie otrzymali świadectwa. Prowadził również tajne nauczanie dla klas I i II Gimnazjum Humanistycznego. W 1942 roku ponownie ożenił się. W chwili wejścia na teren powiatu wojsk sowieckich, tj. 27 lipca 1944 r., opuścił Łaskarzew i przeniósł się do Żelechowa, gdzie po kilku latach został wybrany burmistrzem.

Alojzy Szary zmarł w miejscowości Iłowo 5 października 1971 roku. Pochowany został na cmentarzu w Łaskarzewie do grobu, gdzie spoczywała jego żona i dwie córki, które zginęły podczas walk o Łaskarzew we wrześniu 1939 r.

Opracował Krzysztof Kot

Podziel się tym ze znajomymi! Poinformuj ich o garwolin.org

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *