Dla każdego genealoga spacer po cmentarzu i przyglądanie się starym grobom nie jest niczym nadzwyczajnym. Czasami chodząc po cmentarzu spojrzę się w stronę osoby, która modli się na grobie swoich bliskich a kątem oka przygląda się, co ja robię. Zbliżam się do przypadkowych starych mosiężnych tabliczek, troszkę je oczyszczam, lepiej eksponuję, odsłaniam, by kwiaty nie zasłaniały, sfotografuje. Czuję na sobie te myśli – „pewnie złodziej”, ale często sobie myślę, niech ta osoba podejdzie i zapyta – to może być ciekawa rozmowa.
Pamiętam swego czasu moje spacery po garwolińskim cmentarzu. Każda alejka i zakątek cmentarza gdzie istnieją starsze groby mówiła mi, że zrobiłem dobrą robotę. Zanim jeszcze opublikowałem wyniki indeksacji osób par. Garwolin – chodząc po cmentarzu 1 listopada patrzyłem na ludzi, którzy modlili się na grobach swoich bliskich i sobie myślałem – oni jeszcze nie wiedzą, że wkrótce ich wiedza będzie większa na temat przodków, gdy widziałem starszych ludzi modlących się – myślałem – muszę szybciej to ukończyć – by oni zdążyli się dowiedzieć o swoich dziadkach.
Ten Pan co leży samotnie w grobie – on już został zapisany w publikacji, te małżeństwo z płytą betonową, zapewne też. Niemalże nie do odczytania litery na grobie? Palcem niczym językiem dla niewidomych odczytuje litery – sprawdzam w spisie i już wiem, kto w grobie leży.
Bardzo mnie ucieszyła informacja dotycząca renowacji najstarszych grobów na cmentarzu garwolińskim. Ubolewam, że dopiero teraz znalazło się zainteresowanie i pieniądze na tą konserwacje. Z ust niejednej osoby słyszałem jak piękne groby na garwolińskim cmentarzu zostały zlikwidowane. Dzięki tej inicjatywie – mamy szanse, że nasze dalsze pokolenia nadal zobaczą piękno starych ozdobnych nagrobków, zgoła różnych o tych stawianych w dzisiejszych czasach.
Warto zachować na zdjęciach stare nagrobki. Ząb czasu nie oszczędza niczego – również wszelkich elementów grobów. Istnieją różne programy i inicjatywy, które pozwalają tego dokonać, komercyjne lub niekomercyjne. Garwoliński cmentarz został już sfotografowany – z większymi lub mniejszymi błędami – bo i takie niejednokrotnie tam się zdarzają.
My genealodzy związani mniej lub bardziej z grupą indeksacyjną również spróbujemy pilotażowo sfotografować jeden z lokalnych cmentarzy. Dzięki temu – może ktoś znajdzie grób bliskiego – chociaż spróbujemy.
Zachęcam do spacerów po cmentarzach nie tylko wykonując standardowe trasy od grobu jednej osoby bliskiej do drugiej osoby bliskiej, ale również odkrywać nowe nieznane szlaki. Iść wolnym tempem, zatrzymać się przy intrygującym nagrobku, westchnąć, pomyśleć, pomodlić się – iść dalej. Cmentarz to doskonałe miejsce na wyciszenie duszy wśród zgiełku życia, można wiele przemyśleć spraw.
Zachęcam
Sebastian Jędrych
