5 lipca 2019 roku minęło 75 lat od brawurowej akcji przeprowadzonej przez oddział dywersji Armii krajowej obwodu „Gołąb” z Garwolina. W 1944 roku na ruchliwej arterii Warszawa-Lublin w okolicy miejscowości Bocian wykonał wyrok śmierci na staroście niemieckim powiatu garwolińskiego dr Karlu Ludwiku Freudenthalu.
Oddział w składzie sierżant Jan Piesiewicz ps. „Czarny”, st. wachmistrz Stanisław Jaworski ps. „Sęk”, wachmistrz Franciszek Lussa ps. „Grześ”, plutonowy Stefan Zyśk ps. „Kruczek”, st. strzelec Stanisław Tobiasz ps. „Grab”, st. strzelec Henryk Winek ps. „Brodacz”, st. strzelec Kazimierz Wielgosz ps. „Szczupak” pod dowództwem podporucznika Wacława Matysiaka ps. „Ziuk” 5 lipca 1944 roku zlikwidował krwawego kata Garwolina, starostę niemieckiego, wyższego oficera SS dr Karla L. Freudenthala i dwóch innych Niemców. Zdobyto: 2 peemy, 3 pistolety ręczne, 2 kb., kilka granatów ręcznych i dużo amunicji do broni ręcznej oraz teczkę z dokumentami.
„Około godziny 17.30 ze
stanowiska obserwacyjnego umówiony sygnał. Jedzie pierwszym
samochodem. Dowódcy grup potwierdzają odbiór sygnału. Ja z kolei
informuję „Grzesia”
i przypominam mu, aby zachował spokój.
„Grześ” podaje, że widzi samochód i prowadzi go na muszce.
Samochody szybko zbliżają się do stanowisk. Odległość
gwałtownie maleje. Zerkam na „Grzesia”, ten z całym spokojem
celując prowadzi samochód. Odległość już 50 m – 30 m i w tym
momencie wybucha gwałtowny jazgot erkaemu, to „Grześ” otworzył
ogień, ładując serię w silnik samochodu. Ten dzielny żołnierz
nie zawiódł, wykonał solidnie powierzone zadanie”.1
W 75. rocznicę tych wydarzeń twórcy portalu Garwolin.org wraz z rodzinami członków akcji likwidacji Freudenthala zorganizowali obchody upamiętniające tą jedną z najbardziej brawurowych akcji Armii Krajowej. Obchody rozpoczęły się mszą świętą odprawioną w kolegiacie pw. Przemienienia Pańskiego w Garwolinie za członków oddziału „Ziuka” i osoby które poniosły śmierć w wyniku represji po zamachu. Następnie pod tablicą poświęconą członkom Armii Krajowej umieszczoną na filarze w kościele złożono kwiaty i oddano hołd członkom całego obwodu „Gołąb” Armii Krajowej.
Na grobach uczestników akcji na garwolińskim cmentarzu zapalono znicze ze specjalnymi karkami informującymi o 75. rocznicy akcji likwidacji Freudenthala.
Po mszy odbyło się spotkanie okolicznościowe w sali konferencyjnej Centrum Sportu i Kultury, gdzie można było zwiedzić wystawę okolicznościową i pobrać publikację z serii Dokumenty i Materiały Garwolin.org Likwidacja Kreishauptmanna Karla Freudenthala – wspomnienia ppor. Wacława Matysiaka.
Publikacja do pobrania pod tym linkiem: http://bit.ly/freudenthal
1Wspomnienia Wacława Matysiaka