Z żółtym kuferkiem – Teodor Kaczyński

Książka otrzymała pierwszą nagrodę w dziale literatury pamiętnikarskiej ogłoszonego swego czasu  konkursu literackiego „Chłopi – ruch ludowy – Polska Ludowa”. Przedstawia z pierwszej ręki okres 1905-1939 w powiecie garwolińskim, bo lekko licząc ok 75% jej objętości, ściśle dotyczy naszego regionu. Oczywiście jak na wspomnienia przystało jest to obraz subiektywny autora, ludowca o poglądach lewicowych. Aktywnego członka ZMW RP Wici i PSL Wyzwolenie, nauczyciela wiejskiego i aktywnego działacza młodzieżowego.

Początek to wspomnienia z dzieciństwa, opis rodzinnej wsi Trzcianki i stosunków tam panujących przed I wojną światową. Następnie jej wybuch, przemarsze wojsk rosyjskich, nastroje ludności, obawa przed Niemcami, a wreszcie ich wkroczenie oraz czas okupacji. Dużą część tego okresu stanowią opisy nauczania początkowego dzieci wiejskich, którego autor doświadczał na własnej skórze. Fantastycznie realistyczne problemy, których z dzisiejszej perspektywy sobie nie uświadamiamy. Ale też znajdziemy tu mnóstwo lokalnych, drobnych i większych zdarzeń historycznych, nigdzie indziej nieopisanych.

Okres przełomu i odzyskania niepodległości to dalsza nauka autora, w studium nauczycielskim w Siennicy, a następnie już w Polsce Niepodległej praca jako wiejski nauczyciel. Aktywna działalność w organizacjach chłopskich na terenie powiatu. Ponieważ autor przemieszczał się zmieniając miejsca zamieszkania, najpierw z rodzicami, a następnie w swojej pracy nauczycielskiej, to w jego wspomnieniach znajdujemy informacje z wielu miejscowości. Możemy też lepiej poznać i zrozumieć podziały polityczne jakie występowały w okresie II RP. Co ciekawe i mało pamiętane dzisiaj to, że koła umiarkowanej lewicy, aż do początku lat 30-tych zdecydowanie popierały Józefa Piłsudskiego w jego sporze ze stronnictwami narodowymi. Znów mamy wiele unikatowych zdarzeń z tego okresu, jak choćby wyprowadzenie żołnierzy 1 PSK z kościoła, po nieprzychylnym kazaniu księdza, po przewrocie majowym. Opis wizyty prezydenta Wojciechowskiego w Garwolinie i jego ukłon w stronę reprezentacji chłopskiej oraz wiele innych

Oczywiście najwięcej wspomnień dotyczy obszarów zaangażowania autora, czyli ruchu ludowego, walki politycznej wyborczej i oświaty wiejskiej. Kaczyński angażował się też w ruchach młodzieżowych, harcerstwie czy lokalnych strażach ogniowych więc znajdziemy też informacje z tych obszarów. Trzeba zauważyć bardzo rzetelne trzymanie się faktów, prawidłowość nazwisk i topografii terenu co świadczy o rzetelności autora. To jedyna taka książka, stąd uważny czytelnik w wielu artykułach historycznych znajdzie do niej odnośniki. Dla miłośników historii regionalnej jest pozycją obowiązkową, polecam.

ks

Podziel się tym ze znajomymi! Poinformuj ich o garwolin.org

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *